به گزارش پايگاه تخصصي مسجد به نقل از خبرگزاي شبستان، مساجد و مجامع مذهبي محل هايي را براي تجمع افراد فراهم مي كنند، افراد را نسبت به امور اجتماعي و عمومي آگاه مي كنند، شبكه هاي اجتماعي غيررسمي دوستان، همسايگان، همكاران و ... را ترويج مي كنند و موجب ترغيب افراد به حضور در گروه هاي مشاركت طلب و خدمات انسان دوستانه (نظير موسسات خيريه) مي شوند.
در راستاي بررسي جايگاه فعاليت هاي اجتماعي مسجد در صدر اسلام و همين جايگاه در روزگار معاصر و همچنين راهكار جذب هرچه بيشتر جوانان به مسجد با حجت الاسلام مصطفي پور، عضو هيات علمي جامعه المصطفي(ص) العالميه به گفت وگو نشسته ايم كه حاصل آن را مي خوانيد:
مسجد در صدر اسلام از چه جايگاهي برخوردار بود و آيا اين روال و كاركردي كه مساجد در صدر اسلام داشت در طول تاريخ اسلام ادامه يافت؟
مسجد از همان آغاز كه به عنوان مهمترين نهاد ديني اسلام تاسيس شد يك پايگاه مردمي براي اهداف متعدد بود كه يكي از اهداف معنوي آن، مربوط به انجام عبادات بود كه بارزترين وجه معنوي آن هم اقامه نماز جماعت و جمعه بوده است. با اين وصف فقط مساله نماز نبوده است بلكه مسجد در صدر اسلام هم پايگاه آموزش و تعليم بود و هم جايگاه آماده سازي نيرو براي مقابله با دشمن و هم مركزي براي آگاهي از قرآن و اسلام، ضمن اين كه مركزي براي تجلي وحدت و يگانگي مسلمانان محسوب مي شد لذا اين اهداف در صدر اسلام در مسجد محقق مي شد چون مسجد پايگاه معنوي بود كه مي توانست اين اهداف را تحقق بخشد و نتيجه اش اينكه چون مسجد جايگاه مهمي داشت دشمن و منافقين هم متقابلا خواستند كه از اين همين پايگاه در جهت رسيدن به اهداف شان استفاده كنند لذا در كنار مسجد قبا آمدند و مسجد ضرار را ساختن تا ميان مسلمين تفرقه اندازي كنند و اين مسجد كمينگاهي براي رسيدن به اهداف شيطاني شود كه پيامبر(ص) از طريق وحي متوجه اين بنا شد و دستور داد كه اين بنا را تخريب كنند.
بنابراين مسجد در صدر اسلام اساس فعاليت هاي جامعه اسلامي بود و اين رويكرد در طول تاريخ اسلام ادامه داشت. حتي در انقلاب اسلامي ميبينيم كه عمدتا حركت ها و آگاهي هاي انقلابي از طريق مساجد و حسينيه ها جامه عمل مي پوشيد يعني ضمن اينكه آموزش هاي ديني در مسجد ارايه مي شد و روايات اهل بيت را توضيح مي دادند، افشاگري هايي را نسبت به رژيم هاي حاكم داشتند كه از طريق اين افشاگري ها مردم وظيفه شان را متوجه مي شدند.
به نظر شما چرا امروز برخي مساجد در جذب مردم موفق نيستند و جمعيت حاضر در مسجد چندان نيست؟
مهمترين علت در اينكه برخي مساجد خلوت هستند اين است كه به قول يكي از بزرگان معمولا مردم به دو دليل به علما مراجعه مي كردند؛ يكي اينكه علما را دين شناس و آگاه به دين مي دانستند و طبيعتا به دليل اين آگاهي بود كه افراد براي يافتن پاسخ سوالات خود به علما مراجعه مي كردند و مركز مراجعه شان مساجد بود، دومين نكته وجود تقوا و پارسايي اين عالمان دين بوده است و مردم هم به دليل اعتمادي كه به آنها داشتند به آنها مراجعه مي كردند و هم پاسخ سوالات خود را مي يافتند و هم پشت سرشان نماز مي خواندند. ما بايد يك مقدار اين مشكل عدم جذب را نسبت به اين مساله بدانيم كه برخي بنيه علمي كافي براي حضور در مسجد ندارند و يا اخلاق خوبي با مامومين به ويژه جوانان از خود نشان نداده اند.
جذب مردم به مسجد منوط به نوع رفتار امام جماعت است. الان مي بينيم كه برخي مساجد كه محل حضور عالمان قديم بود پر از جمعيت است.
به خاطر دارم كه يك وقت به مسجد آقاي سيد علي شيرازي در يوسف آباد رفته بودم و مسجد واقعا پر بود و جاي خالي وجود نداشت و خود ايشان بسيار خوش برخورد بود و ديدم كه از درب مسجد بيرون آمد و تا سمت خانه اش هر كسي كه از او سوال مي كرد با اينكه با عصا و به سختي راه مي رفت با روي خوش جواب مي داد و هركسي كه به او مي رسيد سلام و احوال پرسي مي كرد.
مساله ديگر برمي گردد به تشكل هايي كه در مسجد حضور دارند از جمله هيات امنا، بسيج، انجمن هاي ديگري كه ممكن است در يك مسجد شكل گيرد و گاهي به جاي آنكه حالت جاذبه را داشته باشند و جوان را همراه خود سازند به دليل برخي ويژگي هاي ظاهري ممكن است كه اين جوان را طرد كنند . اين به اصطلاح گير دادن ها عامل دفع است، برخي جوانان هم مراجعه كنيد مي گويند كه مثلا ما را تحويل نمي گيرند.
ما در گذشته مي گفتيم مسجد يكي از اماكني است كه مردم را آگاه مي كند و مردم مشكلات شان را در مسجد حل مي كنند.
قرآن چه ديدگاهي دارد، از نظر قرآن مسجد بايد چگونه جايي باشد و چه ويژگي هايي داشته باشد؟
قرآن مي گويد كه مسجد بايد محلي باشد كه مومنان و مجاهدان و عابدان در واقع با علاقه در اين مسجد حضور يابند و مسجد محلي براي ارتقاي فكري و معنوي افراد جامعه باشد، جوان با توجه به نوع احساساتي كه دارد بايد درك شود و مطابق با نياز آنها و ادبيات شان با آنها سخن بگوييم چون واقعيت آن است كه جوان ما امروز از طريق شبكه هاي مجازي اطلاعات و آگاهي مي يابد و شبهاتي را مطرح مي كند كه بايد به آنها با آمادگي و آگاهي پاسخ داده شود.